انواع ضایعات فلزی و کاربرد های آن در زندگی روز مره و صنایع
ضایعات جمع کلمه ضایع که یک لغت عربی است و در فرهنگ فارسی معادل کلمه پسماند می باشد و در اصطلاح عامه هر نوع مواد دوریختنی را شامل می شود.
دسته بندی ضایعات :
بطور کلی ضایعات به سه دسته تقسیم می شوند
۱- ضایعات فلزی
۲- ضایعات غیر فلزی
۳- انواع پسماند خانگی و صنعتی
ضایعات فلزی :
یکی از انواع ضایعات، ضایعات فلزی است که شامل ضایعات آهن ، فولاد، چدن، استیل، مس، آلومینیوم ، برنج، روی ، سرب و سایر فلزات می شود. ضایعات آهن : به ضایعات فولادی دارای کربن پایین که اصطلاحا به آن قراضه آهن نیز گفته می شود و می توان پس از بازیافت آنرا دوباره به چرخه تولید باز گرداند.
این ضایعات از محل دور ریز خطوط تولید صنایع مختلف مانند خودروسازی، کشتی سازی، فولادسازی، لوازم خانگی، کارگاههای پرس کاری، قطعه سازی ها، صنایع ماشین آلات کشاورزی و ریخته گری، ساختمانی، دمونتاژ واگن های قطار و موارد بسیار دیگری تولید می شوند.
ضایعات در صنایع مختلف مانند خودرو سازی، فولاد سازی و صنایع ساختمانی و ساخت وساز بصورت انبوه تولید میشود تمامی ضایعات به خصوص ضایعات آهن به این دلیل که قابل بازیافت میباشند و می توانند به چرخه تولید برگردند بسیار بصرفه بوده و از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.
کاربرد های ضایعات آهنی:
بالاترین مصرف ضایعات آهن در صنایع فولاد سازی می باشد که سالیانه رقم بالایی را علاوه بر تامین از منابع داخلی از محل واردات قراضه آهن به خود اختصاص می دهد.
تولید محصولات فلزی که دارای استحکام بیشتری باشند : ضایعات آهن در فرایند بازیافت با قوس الکتریکی میتوانند به فلزاتی تبدیل شوند که استحکام بیشتری نسبت به فلزات معمولی دارند به عنوان مثال فولاد ضد خش که استحکام بالایی دارد.
در ساخت لوازم خانگی و اداری مانند مبل و صندلی، میز و نیمکت و… می توان از فلزات بازیافتی استفاده نمود که بسیار زیبا و بادوام هستند.
کاربردهای هنری مانند مجسمه سازی از ضایعات آهنی استفاده میشود بنابراین این مورد را نیز میتوان جز کاربردهای ضایعات دانست.
کاربرد های صنعتی: ضایعات در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند بعنوان مثال در جاده سازی یا پل سازی و حتی در صنعت هواپیما سازی نیز از ضایعات بهره میگیرند.
قیمت ضایعات فلزی:
همانطور که قبلا اشاره شد، ضایعات اصولاً به موادی گفته می شود که پس از انجام فرآوری خاصی باقی می مانند. علاوه بر این دیدگاه، محصولات قراضه شامل مواد بسیار مورد تقاضا از نظر ساختمان و مناطق نگهداری می شود. مواد ضایعاتی مانند فلزات و فولادها را می توان بازیافت کرد و از آنها سود برد. در بازار جهانی، مواد قراضه توسط برخی صاحبان مشاغل فلزی یا فولادی ساخته می شود.
محصولات قراضه عموماً شامل لوازم ساختمانی، برخی از بخش های اصلی وسایل نقلیه و مواد فلزی باقی مانده است. تحلیل‌ها و گزارش‌های پیش‌بینی زیادی درباره قیمت‌های قراضه وجود دارد تا سود کلی و حرکت قیمت‌ها را ردیابی کنند. تجارت مواد قراضه پتانسیل سود بالا و پایدار در دوره بلندمدت را دارد. میزان مواد قراضه مستقیماً با صنعت فولاد و فلز مانند فرآیند ساخت و ساز در ارتباط است. بنابراین، اکثر شرکت ها قیمت های قراضه را به عنوان یک فرصت سرمایه گذاری برای کنترل سهم خود در بازار جهانی پایش و کنترل می کنند.
ضایعات فلزات آهنی به دلیل ارزش بالاتری که نسبت به فلزات غیرآهنی دارند، تقاضای بیشتری دارند. بنابراین قیمت قراضه فولاد نیز از نظر مقدار بالاتر از ضایعات غیرآهنی است. روشهای عملی برای ردیابی قیمت روزانه قراضه در سراسر جهان وجود دارد، مانند تجزیه و تحلیل قیمت قراضه. پیش بینی های روزانه، هفتگی و ماهانه به کنترل و حفظ سود کسب و کار ضایعات فولاد به طور کلی کمک می کند.
همچنین می توان بر اساس آن آمار، واردات و صادرات قراضه را از طریق موقعیت و شرایط تجارت پیگیری کرد. برای درک اینکه چگونه قیمت‌های قراضه در هر حرکت روز به روز بالا و پایین میروند، این تجزیه و تحلیل ممکن است کمک کند.
ضایعات آهن به دسته بندی های مختلفی تقسیم بندی میشود که در ادامه به آن می پردازیم.
ضایعات ویژه
ضایعات سبک
ضایعات متوسط
ضایعات سنگین
ضایعات پرسی بدنه
ضایعات دمقیچی
و همچنین به لحاظ کیفیت، ضایعات به انواع روغنی، ویژه و سوپر ویژه، درجه ۱، ۲ و ۳ ، سنگین و سبک، گالوانیزه، آلیاژی، حلب و سوفاره آهن تقسیم می شوند.
ضایعات ورق روغنی: این نوع ضایعات نیز یکی از انواع ضایعات است که از زیر دسته های ضایعات اهن است و نوعی از محصولات فولادی است که در دسته بندی ورقه های سرد قرار میگیرد ورق های ضخیم با استفاده از دستگاه نورد به ورق های نازکتر تبدیل شده و برای اینکه از زنگ زدگی آن جلوگیری کنند ورق را روغن کاری میکنند.
ورق های روغنی از استحکام کششی مختلفی برخوردار هستند که بر اساس استاندارد های مشخص به st12 ,st13,st14 دسته بندی میشوند.ورق روغنی یکی از ضایعاتی است که در ایران زیاد مورد استفاده قرار میگیرد که به دلیل شکل پذیری بالا در پروژه هایی که دقت اهمیت پیدا میکند مورد استفاده قرار میگیرد.قسمت های داخلی و خارجی خودرو ها نیز بیشتر از فولاد نورد سرد طراحی، ساخته و تولید میشوند.
ضایعات ویژه : این ضایعات نیز یکی دیگر از انواع ضایعات است که شامل انواع ورق سیاه روغنی بدو زنگ زدگی، انواع پروفیل ها شامل تکه نبشی، سرتیرآهن، تکه ناودانی، چهارپهلوی کوتاه، لوله سیاه ضخیم، کناره های ورق ضخیم، انواع تسمه، پرسی میلگرد، رینگ خودرو و موتور یخچال می باشد
ضایعات سوپر ویژه : شامل آهن آلات ساختمانی، تیرآهن، نبشی، ناودانی، لوله های ضخیم کمتر از یک متر
درجه یک : این نوه از ضایعان هم از انواع ضایعات است که شامل لوله های سیاه صنعتی، قوطی و پروفیل های زنگ نزده، ورق های روغنی ، شاسی اتومبیل، ورق های برشی آبگرمکن و شوفاژ ، لوازم موتوری سبک
درجه دو: انواع ضایعات درب و پنجره، میل گرد کلاف، ورق های گالوانیزه، تسمه، بدنه موتورسیکلت و دوچرخه
درجه سه: این دسته از ضایعات دارای کمترین کیفت می باشند شامل انواع ورق گالوانیزه ، حلب، اگزوز خودرو می شوند.
آلیاژی :ضایعات آهنی که در ترکیب آنها عناصری مانند کروم، منگنز، نیکل، آهن، مس و غیره وجود دارد اطلاق می شود مانند انواع چرخ دنده، میل لنگ خودرو، قطعات آلیاژی خودرو، سیم بکسل و …
ضایعات پرسی خودرو : دفع خودرو ها در پایان عمر آنها یک خطر جدی برای محیط زیست است زباله های پلاستیکی درصد زیادی از مواد غیر قابل بازیافت از خودرو های سبک را تشکیل میدهند و برای دفع خودرو ها باید آن ها را زیر خاک دفن کنیم.
این دفن کردن خودرو ها در زیر خاک برای محیط زیست ممکن است خطرات زیادی را به همراه داشته باشد.حدود ۱.۴ میلیارد خودرو در سراسر جهان استفاده میشود این خودرو ها به دلیل استفاده زیاد عمر مفید کوتاهی دارندو بعد از پایان عمر آنها همانطور که گفتیم قابل بازیافت نیستند و باید دفن شوند به تعداد این خودرو ها هر روز اضافه میشود و این یعنی هر روز درصد از بین رفتن محیط زیست بیشتر میشود.
محتوای فلزی خودرو تا حد زیادی بازیافت میشود اما ۱۲ تا ۳۲ درصد وزن خام خودرو دفن میشود مزان پلاستیک مورد استفاده در خودرو ها از ند سال گذشته ۷۵ درصد افزایش یافته و در هر خودرو به ۳۵۰ کیلوگرم رسیده است برای اینکه وزن خودرو پایین بیاید و مصرف سوخت کمتر شود پلی از پروبیلن برای ساخت بیشتر ضربه گیر ها استفاده میشود.
این نوع پلاستیک بیشترین استفاده را در خودرو ها دارد برخلاف قطعات فلزی و برقی خودرو که ارزش زیادی برای بازیافت دارد انگیزه کمی برای بازیافت این نوع پلاستیک ها وجود دارد. در هر حال تا کنون روشی برای بازیافت این نوع پلاستیک ها وجود ندارد و باید صبر کرد و دید که روشی ارئه داده میشود یا خیر.
ضایعات آهن گالوانیزه : این ضایعات هم یکی از انواع ضایعات است؛روش های زیادی برای محافضت از فولاد در برابر خوردگی وجود داردگالوانیزه گرم یکی از بهترین و موثر ترین روش ها برای این کار است در حال حاضر ۹۵ درصد از محصولات فولادی گالوانیزه،گالوانیزه گرم است.
روی به طور گسترده برای محفاضت فولاد در برابر خوردگی ها به دلیل اکسیداسیون در شرایط مشابه استفاده میشود.استفاده از روی برای این کار در هر سال با افزایش همراه است در جهان در هر سال ۵۰ درصد روی برای گالوانیزه کردن استفاده میشود.
در حالی در سال ۱۳۹۹ تولید روی ۱۳.۷ میلیون تن بود کل ذخایر روی در جهان ۲۵۰ میلیون تن تخمین زده میشود که چین و پرو به ترتیب با ۱۸ درصد و ۹ درصد از این منابع دارند.روی به دلیل کاربرد زیاد در صنایع و به دلیل استفاده زیاد از آن از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار است.
پیش بینی میشود ذخایر روی تا ۱۷ سال دیگر کافی باشد و بعد از این مدت به پایان برسد.به همین خاطر بازیافت این ماده ارزشمند بسیار اهمیت بالایی دارد.
گالوانیزه گرم به طور پیوسته و دسته ای از غوطه ور شدن قضات و لوازم فولادی در روی مذاب تولید میشود تمام این فرایند از آمده سازی قطعه فولادی تا پوشش روی با تولید زباله همراه است حج بیشتر زباله ها را مایعات تشکیل میدهند که شامل محلول های پیش تصفیه شده هستند.
ضایعات چدن
ضایعات چدن هم یکی از انواع ضایعات است.صنعت ریخته گری شاخه ای از صنعت است که مقدار بسیار زیادی زباله تولید میکند چدن یک ماده بسیار ارزشمند در صنعت ریخته گری است.چدن با انتشار گاز ها و ذرات با منشا سرباره با آلودگی آب و ضایعات مرتبط است؛ یک قوطی ریخته گری معمولی حدودا ۸ تا ۴۰ نوع ضایعات تولید میکند که شمال سرباره حاصل از عملیات ذوب،غبار های ناشی از غبارزدایی کوره ها،غبار های ناشی از تمیز کردن،گل های حاصل از تمیز کردن غبار و ضایعات مواد نسوز.
ضایعات فولاد
ضایعات فولادی نیز یکی از انواع ضایعات هستند که از منابع مختلف بدست می آیند چون فرایند بازیافت پیچیده ای ندارند،ضایعات فولادی از این منابع استخراح میشود که عبارتند از :قراضه های داخل کارخانه های فولاد سازی،ساختامن هایی که تخریب شده اند،خودرو های قدیمی و اوراق شده،کانتینر های قدیمی کشتی ها از منابع بازیافت و استخراج فولاد هستند.
منابع دیگر نیز در خانه های ما هستند مانند :قوطی های فولادی،قوطی های رنگ و..از ضایعات آهن و فولاد در ساخت آهن و فولاد زیاد استفاد میشود.بعض از ضایعات مانند ضایعات سریع در خودشان تولید و جمع میشوند و مستقیما به صنعت باز میگردند و برخی دیگر از ضایعات مانند ضایعات منسوخ شده پس از استفاده از انها به صنعت بازگردانده میشوند و مورد استفاده قرار میگیرند.ضایعات سریع از کیفیت بیشتری برخوردارند و نسبت به ضایعات منسوخ شده که درصد بیشتری از مواد ناخالص در آن ها بیشتر است در دسترس تر هستند.
کیفیت قراضه ها یک عامل محدودیت استفاده از انها است برخی از قراضه ها برای قابل استفاده بودن نیاز به عناصر کمیاب بیشتر دارند ما قراضه هایی مانند فولاد برای قابل استفاده بودن به عناصر کمیاب کمتری نیاز دارند؛با این حال تولید کنندگان با استفاده از کوره قوس الکتریکی به سمت تولید محصولات با کیفیت بسیار بالاتر میروند.
هرچه کیفیت یک قراضه کمتر باشد قطعا بازدهی متری خواهد داشت و مصرف انرژی در هر تن بالا میرود.استفاده از ضایعات فولاد مقدار زیادی از مصرف انرژی برای استخراج آهن از سنگ معدن را کاهش میدهد و این ویژگی این ضایعات را با ارزش میکند.اکثر کارخانه های کوچک محلی را برای بازیافت ضایعات دارند تا بتوانند هزینه های مواد خام خود را کنترل کنند که عاملی حیاتی برای کارخانه های فولادی است که برای تامین مواد اولیه خود به قراضه وابسته هستند.
قیمت ضایعات فولادی:
صنایع مختلف بقایای تولید زیادی دارند که ممکن است برای فرآیندهای بازیافت قابل توجه و ارزشمند باشد. حتی مواد ناچیز که یک بار بازیافت می شوند، ممکن است به تولیدات ارزشمند و مفید تبدیل شوند. یکی از محبوب ترین ترکیبات مواد قابل بازیافت قراضه است که منبع سود اضافی را به بازار جهانی فولاد اضافه می کند.
در حالی که فولاد محصول اصلی برای استفاده در پروژه های مختلف ساختمانی است، قراضه به عنوان یک منبع کمکی عمل می کند. قیمت ضایعات فولاد با توجه به ویژگی های ضایعات، قیمت قراضه روزانه و تقاضای بازار متفاوت است. متداول ترین انواع ضایعات، فلزات غیرآهنی و آهنی هستند که دارای تفاوت های کیفی هستند.
چرا باید ضایعات را بازیافت کنیم؟
بازیافت فلزات به حفاظت از محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی کمک می کند. ایجاد مواد خام ثانویه استفاده از منابع طبیعی را که معمولاً برای ساخت ترکیبات فلزی جدید مورد نیاز است به حداقل می رساند. این به صرفه جویی های موجود در انرژی و کاهش انتشار CO2 در روش های تولید با استفاده از مواد بازیافتی اشاره نمی کند.
بازیافت ضایعات آهنی:
از قراضه آهن بطور گسترده ای در سراسر دنیا جهت بازیافت و استفاده مجدد در خطوط تولید استفاده می شود، در کشورهای توسعه یافته ضایعات آهن بطور دقیق تفکیک و دسته بندی شده و طی فرآیندی تبدیل به پودر شده و همراه با سایر افزودنی ها ی لازم در صنعت فروحته می شود، در کشور ایران فعلا بصورت ذوبی این ضایعات بفروش می رسد.
یکی از روشهای بازیافت آهن قراضه، استفاده از کوره های القایی برای تولید محصولات چدن می باشد که با دمای حداکثر ۱۴۵۰ درجه سانتیگراد، انجام می پذیرد. در صنعت فولاد نیز از طریق کوره های برقی تا دمای ۲۰۰۰ درجه جهت تولید آهن اسنفجی مورد استفاده قرار می گیرد.
ضایعات غیر آهنی :
با ارزش ترین فلزات قراضه برای بازیافت غیر آهنی هستند. رایج ترین آنها، آنهایی هستند که آهن ندارند و در برابر خوردگی مقاومت بیشتری دارند، از جمله مس، برنج، آلومینیوم، روی، منیزیم، قلع، سرب و نیکل.
فلزات آهنی برای بازیافت‌کنندگان فلزات ارزش کمتری دارند، اما اگر مقدار کافی از آن را داشته باشید، باز هم مقداری ارزش را جبران میکنند. این شامل فلزاتی مانند فولاد و آهن است. فولاد را می توان در بسیاری از مکان ها یافت. از ماشین گرفته تا صندلی، کابینت، قفسه بندی و غیره.
با ارزش ترین فلزات غیر آهنی برای بازیافت:
برنج – برنج که به راحتی بر روی دستگیره های در، یراق آلات، کلیدها و وسایل لوله کشی یافت می شود، یکی از متداول ترین و در عین حال پر تقاضاترین فلزات غیر آهنی است. اغلب به رنگ زرد با رنگ قرمز، برنج ترکیبی از روی و مس است که می تواند بسیار متراکم باشد و ارزش آن را به تنهایی در وزن خالص افزایش دهد.
آلومینیوم – فلز دیگری که اغلب در بسیاری از مکان‌های اطراف یک خانه معمولی یافت میشود، آلومینیوم را میتوان در عرض چند ماه بازیافت کرد و مجدداً در پوششی جایگزین استفاده کرد. نوشیدنی‌های خالی و قوطی‌های غذا رایج‌ترین مکان‌ها برای یافتن این فلز هستند، اما قسمت‌هایی مانند ناودان‌ها، سایدینگ، قاب‌های در و پنجره داخلی و خارجی نیز مکان‌های خوبی برای جستجو هستند. آلومینیوم یک فلز جذاب برای بازیافت‌کنندگان است زیرا این فرآیند ۸۰ درصد انرژی مصرف شده برای ساخت آن را در وهله اول ذخیره میکند.
مس – یکی دیگر از فلزات رایجی که به طور منظم در ساختار خانه ها در سراسر کشور یافت می شود، مس نیز برای بازیافت بسیار ارزشمند است و در محوطه های ضایعات بسیار مورد تقاضا است. اگر خود مس در شرایط خوبی باشد، رنگ آن مایل به قرمز خواهد بود.
اما وسایل و اتصالات مسی فرسوده‌تر، قهوه‌ای تیره و گاهی سبز به نظر می‌رسند. این یک فلز همه کاره است که به این معنی است که به طور منظم به عنوان لوله های لوله کشی، به عنوان یک ماده سقف برای ناودان، با سیم های برق رایج و حتی در داخل واحدهای تهویه مطبوع استفاده می شود.
شاخص قراضه:
حوزه تجارت جهانی جایی است که اکثر کشورها فعالیت واردات و صادرات خود را انجام می دهند و از تولید و خدمات خود سود می برند. در این مورد، مقدار زیادی از تولید مانند مواد ضایعات فولادی می تواند به سراسر جهان برسد و نیازهای بازار را برآورده کند.
ضایعات باقیمانده اصلی درست پس از اتمام عملیات در مناطق مختلف کاری هستند. بسیاری از صنایعی که بر ساخت و ساز و معماری تمرکز دارند، سود بالایی از ضایعات در بازار جهانی به ارمغان می آورند. هنگامی که تقاضا برای مواد قراضه افزایش می یابد، مقدار ضایعات بازیافتی و سایر مواد کمکی قابل توجه افزایش می یابد.
همه آن حرکات قیمت‌های قراضه و محصولات را میتوان در پلتفرمهای شاخص عملی و پیش‌بینی‌شده دنبال کرد. پلتفرمهای شاخص قراضه شامل جداول داده‌های روزانه، هفتگی، ماهانه و سالانه است که از نظر افزایش و کاهش قیمت با یکدیگر قابل مقایسه هستند. قیمت قراضه را نیز می توان در شاخص های قراضه دنبال کرد که میانگین ارزش قراضه هفته به هفته را با توجه به درصد تغییر نشان می دهد.
شماهمچنین میتوانید مقاله کاربرد های ضایعات فلزی را نیز در همین سایت مطالعه کنید.
همچنین یکی از سایت های خرید ضایعات نیز سایت خرید ضایعات مراجعه کنید.
